Vận dụng một ngôn ngữ là điều vô cùng phức tạp khó khăn, phải nghe chuẩn âm, hiểu nghĩa của từ, hiểu ngữ pháp, phát âm chuẩn, mô phỏng ngữ điệu. Chỉ riêng việc phát âm chuẩn đã cần đến sự kết hợp của hàng chục cơ mặt và sự phối hợp chặt chẽ của các bộ phận như tai, mũi, họng, môi, lưỡi, khoang miệng, luồng hoi được hài hòa, chính xác. Nếu có một bộ phận nào trong số đó “mắc lỗi” thì lập tức âm điệu sẽ sai, khiến cho lời nói không được liên tục. Ví dụ, âm uốn lưỡi phát âm thành âm không uốn lưỡi, âm mũi sau phát âm thành âm mũi trước. Ngay cả đến máy tính điện tử cũng không thể tính toán được nên như thế nào mới có thể phối hợp hài hòa chính xác, để có thể nói chuẩn được. Nhưng bé yêu lại có thể học ngôn ngữ một cách chuẩn xác trong vòng một đến hai năm. Nếu có môi trường ngôn ngữ tốt, trẻ có thể học đồng thời một lúc nhiều loại khẩu ngữ. Mỗi lần thay đổi môi trường mới, chỉ cần bốn tháng, trẻ có thể học được một phương ngữ mới, nói tốt như trẻ bản địa. Còn cha mẹ chúng thì sao? Thời thơ ấu, họ cũng từng có khả năng học ngôn ngữ nên đã nói được tiếng mẹ đẻ chuẩn xác đến vậy, nhưng để học một ngôn ngữ ở thời điểm hiện tại thật không dễ dàng, đừng nói đến bốn tháng, ngay cả bốn năm, thậm chí 40 năm họ cũng không học chuẩn xác được.
Khả năng học ngôn ngữ của trẻ khiến nhiều người kinh ngạc
Một nhà giáo dục Liên Xô cũ đã từng chỉ ra rằng:
“… Cứ nghĩ đến khối lượng ngôn ngữ đồ sộ sẽ tạo gánh nặng cho não của trẻ sơ sinh ta đã cảm thấy đáng sự. Thế nhưng, trẻ lại hoàn toàn không quan tâm tới điều đó, chúng phân biệt rõ phương hướng trong trạng thái hỗn loạn đó, đi vào phân tích từng yếu tố ngôn ngữ hỗn độn mà không cho rằng đó là công việc nặng nhọc”.
“Nếu người lớn bắt buộc phải nắm được các hình thái ngữ pháp mà một đứa trẻ hai tuổi có thể nắm vững và không tốn một chút công sức nào trong cùng một thời gian ngắn như vậy, thì e rằng đầu của người lớn sẽ bị vỡ tung. Trong khi đó, nỗ lực của trẻ làm chúng ta kinh ngạc, đáng ngạc nhiên hơn nữa là trẻ có thể dễ dàng hoàn thành xuất sắc công việc đó”.
“Quả thực, trẻ em mới là người lao động trí óc siêu phàm bậc nhất. May mà bản thân trẻ không hề ý thức được điều này…”
Thật ra, nhiệm vụ học tập mà trẻ sơ sinh hoàn thành đâu chỉ gồm những phương diện trên. Trong giai đoạn sơ sinh, phát triển trí lực và phi trí lực sẽ đem lại hiệu quả cao nhất. Một người nếu không học tập ở giai đoạn này sẽ không thể gặt hái thành công lớn trong tương lai. Cái gọi là “người tài thành đạt muộn” trên thực tế cũng không xa rời nền tảng giáo dục sớm vì giai đoạn vị thành niên, chúng bị hạn chế bởi môi trường sống và điều kiện sống, về sau do điều kiện được cải thiện, hoặc do gặp cơ hội hay may mắn mà thành công. Như Tề Bạch Thạch khi còn nhỏ được giáo dục sớm tương đối tốt, thông minh hoạt bát, sau đó điều kiện phát triển bị hạn chế nên ông chỉ làm thợ mộc. Nhưng tinh thần tự học được hình thành lúc nhỏ của ông không hề mất đi, sau khi trưởng thành ông gặp cơ hội thể hiện tài năng, đã trở thành một trong những họa sĩ lừng danh.
Trong giai đoạn sơ sinh, những hoạt động có ý thức của trẻ phát triển mạnh mẽ hơn
Trong giai đoạn sơ sinh, những hoạt động có ý thức của trẻ phát triển mạnh mẽ hơn, chúng bắt đầu bước vào thời kỳ hứng thú cao và phát triển độc lập. Đây cũng chính là thời kỳ hoàng kim trong quá trình phát triển của đời người.
Từ bốn đến sáu tuổi, trẻ rất có hứng thú với cuộc sống tinh thần phong phú, những câu hỏi của chúng không bao giờ là đủ, chúng cũng thích chơi trò chơi, chạm tay vào những vật mới mẻ và thích nhất là được khích lệ biểu dương. Có thể nói, trẻ em là những nhà thám hiểm tí hon tích cực nhất. Nếu mang lại cho trẻ một môi trường học tập sáng tạo vui vẻ, khơi dậy tiềm năng đã manh nha của chúng, sự phát triển của trẻ là không hạn định. “Thần đồng” trong nước và nước ngoài đều nổi trội trong thời kỳ này và đến thời kỳ thanh thiếu niên rất có khả năng trở thành nhân tài ưu tú.
Nếu quả thật trên đời này có thần đồng, thì mọi đứa trẻ đều là thần đồng. Chỉ cần nhận thức đúng đắn về tiềm năng của trẻ, có phương pháp dạy trẻ toàn diện và đầy đủ, tạo ra môi trường sống, trò chơi phong phú, phù hợp với đặc trưng lứa tuổi của trẻ, để hàng ngày trẻ được tiếp xúc với đối tượng học tập, trẻ sẽ tiếp thu hàng nghìn hàng vạn thông tin, thích nghi với cuộc sống và xã hội con người một cách tự nhiên, học được ngôn ngữ khó nhất của đời người một cách thật nhẹ nhàng. Chúng ta không còn phải lo đến việc làm thế nào để trẻ học hơn 2000 chữ. Sự thật sẽ chứng thực với thế giới rằng, con người trước khi lên sáu tuổi sẽ biết “bơi” trong biển tri thức, biết chữ sớm chỉ là chuyện phi thường hết sức bình thường.
Con người phải nhận thức lại trẻ em
Não của trẻ em là một nơi chứa đựng nhiều thần bí, dường như đây là nơi duy nhất trên đời thông tin không bao giờ lấp đầy. Ta đưa vào đó bao nhiêu, nó sẽ tiếp nhận bấy nhiêu.
Glen Door
